Tuesday, September 26, 2006

เกษียร, นิธิ และ วาทกรรมแอนตี้การเลือกตั้ง

(22 กันยายน 2549)



หมายเหตุ: ข้อความข้างล่าง เดิมเป็นส่วนหนึ่งของข้อเขียนภายใต้ ภายใต้หัวข้อ "ในบริบทสังคมไทย วาทกรรมแอนตึ้การเลือกตั้ง เป็นวาทกรรมที่ใช้ตรรกะแบบวิปริต" ซึ่งผมเขียนไว้ 1-2 เดือนแล้ว แต่ไม่ได้โพสต์มาก่อน ในทีนี้ ผมตัดบางส่วนมาโพสต์ในชื่อใหม่ และเขียนเพิ่มเติมต่อท้าย



ประเด็นใหญ่มากประเด็นหนึ่งในบรรดาวาทกรรมที่ผลิตขึ้นเพื่อต่อต้านทักษิณขณะนี้ คือประเด็น แอนตี้การเลือกตั้ง ไม่เพียงแอนตี้การเลือกตั้งในลักษณะเฉพาะครั้งนี้เท่านั้น แต่เกินเลยไปถึง "การเลือกตั้ง" ในตัวเอง (per se) ด้วย

คนที่นิยมวาทกรรมนี้จะพูดซ้ำๆซากๆ ว่า "ประชาธิปไตยไม่ใช่การเลือกตั้ง"

ใครที่พูดคำขวัญนี้ โดยเฉพาะถ้าเป็นนักวิชาการปัญญาชน ผมเห็นว่า นอกจากปัญญาอ่อนแล้ว ยังน่าขยะแขยงด้วย

คุณหาว่า คนที่สนับสนุนการเลือกตั้ง ที่ให้ความสำคัญการเลือกตั้งที่สุด ไม่เข้าใจประชาธิปไตย ว่าไม่ใช่แค่ "การเลือกตั้ง"

แท้ที่จริง พวกคุณเองนั่นแหละที่ บิดเบือน "การเลือกตั้ง" คือ ทำให้เป็นเพียงการหย่อนบัตรลงคะแนน

"การเลือกตั้ง" เป็นแค่นั้น อย่างที่พวกคุณบิดเบือนหรือ?

ขอถามหน่อยว่า

ที่คุณแอนตี้ "นักเลือกตั้ง" ได้มากขนาดนี้ ไม่ใช่เพราะมี "การเลือกตั้ง" หรอกหรือ?

ถ้าไม่มีการเลือกตั้ง คุณสามารถ "ด่า" ใครได้มากขนาดนี้หรือ?

ถ้า "แม้ว" ไม่ได้ลงเลือกตั้ง คุณสามารถ แม้แต่จะเอาชื่อเล่นของเขามาด่าสาธารณะได้มากขนาดนี้? (ไอ้แม้ว, พ่อไอ้แม้ว, ฟักแม้ว ฯลฯ)

คุณสามารถ เอาใตรมาพาดพิงในวาทกรรมสาธารณะ หรือ ถ้าไม่ใช่เพราะเป็น "นักเลือกตั้ง" คือผู้ที่ต้องได้อำนาจมาโดยผ่านการเลือกตั้ง

คุณใช้คำอย่าง "หน้าเหลี่ยม" กับใครที่มีอำนาจโดยไม่ได้มาจากการเลือกตั้งได้หรือ?


เหตผลที่พวกคุณมี "สิทธิ" หรือรู้สึกว่ามี "สิทธิ" ในการแสดงออกเช่นนี้ ไม่ใช่เพราะว่า พวกนี้คือนักการเมืองจากการเลือกตั้ง?

คุณมีสิทธิ หรือรู้สึกตัวว่ามสิทธิ ที่จะ "ด่า" คนอื่นๆที่อยู่ในอำนาจที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง โดยใช้วิธีการแบบนี้?

พวกวาทกรรมแอนตี้เลือกตั้ง กล่าวว่าประชาธิปไตย ไม่ใช่การเลือกตั้ง
โดยให้เข้าใจโดยนัยว่า "การเลือกตั้ง" คือการหย่อนบัตร

การเลือกตั้ง ไม่ใช่การหย่อนบัตรอย่างแน่นอน แต่คือ สิ่งที่พวกคุณกำลังทำนี่แหละ

ดังนั้นเวลาที่คุณแอนตี้การเลือกตั้ง แท้จริง ก็เพราะคุณมองแบบบิดเบือนตัวเอง

การผลิตวาทกรรมแบบที่กำลังทำอยู่ เป็นไปได้ ก็เพราะผู้ปกครองมาจากการเลือกตั้ง

การมีการเลือกตั้งประชาธิปไตย คือกระบวนการที่เปิดให้ ผู้ที่จะมาใช้อำนาจสาธารณะ ต้องอนุญาตให้ตรวจสอบ ต้องอนุญาตให้วิพากษ์วิจารณ์ โต้แย้ง และอนุญาตให้เลือกออกจากตำแหน่ง หรือแข่งแย่งชิงตำแหน่งได้



เพิ่มเติม 22 กันยายน 2549

"แอนตี้การเลือกตั้ง" เป็น 1 ใน 3 ประเด็นใหญ่ ที่ผมเสนอว่า ปัญญาชน กลุ่มที่ผมเรียกว่า "ปัญญาชน 14 ตุลา" มี "ฉันทามติ" ร่วมกัน (ดูกระทู้ก่อนหน้านี้)

ลักษณะการเขียนที่ ด่า เยอะเย้ย เสียดสี โจมตี นักการเมือง และเฉพาะนักการเมืองเท่านั้น เป็นสิ่งที่ใครที่อ่านงานเขียนของ นิธิ, เกษียร หรือ รังสรรค์ หรือ อรรถจักร หรือ ฯลฯ ฯลฯ ยากจะมองข้ามได้

เมื่อเร็วๆนี้ เกษียร ได้เปิดเผยในบทความใน NLR ว่า คำนูญ (1 ในมันสมองการเคลื่อนไหวของสนธิ) คือผู้คิดคำ "เลือกตั้งธิปไตย", "นักเลือกตั้ง" แต่ในทัศนะของผม งานเขียนของคำนูญ ไม่มีพลังพอจะทำให้คำนี้ กลายเป็นที่ยอมรับ และกลายเป็น "จิตสำนึกร่วมสมัย" (zeitgeist) ได้เท่ากับงานของเกษียร ผมคิดว่า สามารถพูดได้ว่า เหนือกว่าคนอื่นๆทั้งหมด เกษียร เป็นคนรับผิดชอบต่อการทำให้คำนี้กลายเป็นคำสาธารณะที่ได้รับความนิยมทั่วไป โดยเฉพาะในหมู่ นักศึกษา แอ๊กติวิสต์ ngo (กรณีที่งานเกษียร ตีพิมพ์ใน NLR ครั้งนี้ ผมเสียใจไมน้อย ที่ NLR ไม่รู้ backgrounds งานของเกษียรเพียงพอ ไม่มีนักสังคมนิยม หรือซ้ายที่ไหน โจมตีการเลือกตั้ง และแสดงท่าทีอ่อนข้อต่อสถาบันกษัตริย์ อย่างที่เกษียร ทำในงานหลายปีที่ผ่านมา)

ที่สำคัญ ไม่เพียงแต่คำ แต่นัยยะ ที่ตามมา ที่สรุปเป็นคำขวัญประเภท "ประชาธิปไตยไม่ใช่การเลือกตั้ง"
พลังของคำขวัญนี้ มีมหาศาลเพียงใด ในระหว่างการเคลื่อนไหว แอนตี้ทักษิณที่ผ่านมา น่าจะจำกันได้


งานของเกษียร และโดยเฉพาะงานของนิธิ ที่ตอกย้ำไอเดียนี้ ที่ทำให้ "การเลือกตั้ง" กลายเป็น dirty words มีบทบาทอย่างสำคัญ ในการเป็นขุมพลังทางปัญญาให้กับขบวนการแอนตี้ทักษิณ ซึ่งเปิดทางให้กับการรัฐประหาร

มองในแง่ "ภววิสัย" ผมเห็นว่า การนำเสนอไอเดีย "แอนตี้การเลือกตั้ง" ของนิธิ, เกษียร ฯลฯ เป็นการแสดงบทบาทปฏิกิริยาทางประวัติศาสตร์

ในประเทศไทย การที่พวกเขาแอนตี้โจมตีการเลือกตั้ง และผู้ที่มาจากการเลือกตั้ง ในขณะที่บ่อยครังกลับแสดงท่าทีอ่อนต่อ อำนาจที่ไม่ได้มาจากเลือกตั้ง เป็นอะไรบางอย่างที่ผมเห็นว่า วิปริต, และน่าขยะแขยง อย่างยิ่ง

(กรณีนิธิ หลังๆ ถึงขั้น เอาคำว่า "เหลี่ยม" มาเขียนเสียดสีโจมตีทักษิณ...
แน่จริง ไม่ลองหาคำประเภทเดียวกันนี้มาใช้คำหัวหน้าคณะรัฐประหารตอนนี้ล่ะครับ? ไม่ต้องพูดถึงใช้กับ "ใครบางคน" ที่คุณรู้ดีว่าผมหมายถึงใคร)