Saturday, December 30, 2006

เกษียรรู้ดีว่าที่ "แกนกลาง" ของ "ประชาธิปไตยแบบไทย" คืออะไร....

(29 ธันวาคม 2549)



ความจริง ผมตั้งใจจะเขียนอะไรสักหน่อยเมื่อเกษียรเขียนบทความชุด ประชาธิปไตย 2 แนวทาง ของเขาจบ ผมเข้าใจว่าตอนที่ลงในมติชนวันนี้ น่าจะเป็นตอนจบ อย่างไรก็ตาม ที่จะเขียนต่อไปนี้ ไม่ใช่ comment ต่อบทความชุดนี้โดยรวมเสียทีเดียว ซึ่งผมยังไม่มีเวลาทำตอนนี้ แต่เนื่องจาก มีข้อความบางตอนของเฉพาะตอนที่ลงในมติชนวันนี้ ซึ่งเหมือนกับเป็น โจทก์ หรือ คำโต้แย้ง ต่อสิ่งที่ผมเพิ่งเขียนไปเกี่ยวกับ "ทำไมทหารไทยจึงทำรัฐประหารได้?" โดยตรง นั่นคือ ส่วนทีว่าด้วย - ขออนุญาตใช้คำนี้เพราะสั้น แทนสิ่งที่เกษียรเขียนไว้หลายบรรทัด - "ความมือเปื้อนเลือดของรัฐบาลเลือกตั้ง" คือ ปัญหา "สิทธิมนุษยชน" - โปรดสังเกต นี่เป็นไอเดียฝรั่งมากกว่าไทย ดังนั้น การที่เกษียร ใช้ไอเดียนี้มาวิจารณ์ "ประชาธิปไตยแบบสากล" และ defend โดยนัย ต่อ "ประชาธิปไตยแบบไทย" จึงเป็น perfomative contradiction (คำของ Habermas) แต่จะขอข้ามเรื่องนี้ไป)

(ขอเชิงอรรถไว้ด้วยว่า กระทู้ "ทำไมทหารไทย" ของผม เขียนเสร็จหลายวัน ก่อนที่จะได้อ่านบทความเกษียรตอนวันนี แต่ระหว่างทีเขียน ผมนึกหลายครั้งที่จะ เขียนขึ้นหัวทำนองว่า "คำตอบต่อบทความของเกษียร..." หรือ เขียนอย่างที่กำลังจะเขียนต่อไปนี้ คือ "เกษียร รู้ดีว่า หัวใจของการถกเถียงเรื่อง "ประชาธิปไตย 2 แนวทาง" แท้จริง อยู่ที่ไหน เขารู้ดีว่าที่ "แกนกลาง" ของ "ประชาธิปไตยแบบไทย" คืออะไร....)

ประเด็นที่ผมต้องการจะพูด-โต้แย้ง นอกจากที่พูด-โต้แย้งไปในกระทู้ผมแล้ว (ดูโดยเฉพาะในย่อหน้าที่ 4 ของกระทู้ที่แล้ว) คือ

ถึงที่สุดแล้ว เกษียร รู้ดีว่า ที่ "แกนกลาง" ของ "ประชาธิปไตยแบบไทย" คืออะไร?

ทีนี้เรามาดู "แกนกลาง" ที่ว่านี้ กับประเด็น "มือเปื้อนเลือด" และการ "ละเมิดสิทธิมนุษยชน"

(ผมเห็นด้วยกับเกษียร ล้านเปอร์เซนต์ว่า เรื่องคอร์รัปชั่น จริงๆแล้ว ไม่ใช่เรื่องใหญ่ อย่างที่พวกกระฎุมพีลูกหลานเจ๊ก (เครือญาติผมกับเกษียรทั้งนั้นแหละ) โดยเฉพาะในกรุงเทพ "ดัดจริต" ทำให้เป็นกัน ประเด็น "สิทธิมนุษยชน" นี่แหละ คือเรื่องใหญ่ที่สุด)


"แกนกลาง" ของ "ประชาธิปไตยแบบไทย" ที่ว่านี้ ไม่ใช่ "มือเปื้อนเลือด" เหมือนกันหรอกหรือ?

สำหรับ "แกนกลาง" ที่ว่านี้ ไม่ใช่ว่า "ขอเพียงรักษาอำนาจ หรือความเป็น 'ศูนย์กลาง' ไว้เท่านั้น ความสยดสยองหฤโหด แค่ไหน ก็เป็นสิ่งที่รับได้" หรอกหรือ?

ยิ่งไม่ต้องพูดถึงประเด็น "การละเมิดสิทธิมนุษยชน"

รัฐที่อิงอยู่กับ "ประชาธิปไตยแบบไทย" หรือ "แกนกลาง" ของไอเดียนี้ มีลักษณะ ละเมิดสิทธิมนุษยชนในทางโครงสร้าง
ความจริง คือ "แกนกลาง" ของ "ประชาธิปไตยแบบไทย" คือ มโนทัศน์ที่ปฏิเสธ ความเป็นมนุษย์ และ สิทธิของมนุษย์
รัฐแบบนี้แหละที่ "ละเมิดสิทธิมนุษยชน" อยู่ทุกวินาที ไม่ใช่ด้วยการฆ่าคน (อย่างที่เกษียร ยกตัวอย่าง) แต่ด้วยการทำคนให้กลายเป็น ไม่ใช่คน อยู่ทุกวินาที

คนที่คิดว่า รัฐแบบนี้ "มือสะอาด" "benevolent" เพราะคิดแต่ในเรื่องรูปธรรม (ซึ่งส่วนใหญ่ชอบลืมๆกันไป)
ข้อเสนอของผมคือ ต่อให้ไม่มี "เรื่องรูปธรรม" อย่าง 17 กุมภา 2498 หรือ 6 ตุลา 2519 คือไม่มีการละเมิดสิทธิมนุษยชน แบบมี "เลือด" มา "เปื้อน" ให้เห็น
รัฐแบบนี้ ก็ละเมิดสิทธิมนุษยชนอยู่ดี ละเมิดอย่างรุนแรง ในทางโครงสร้างอยู่แล้ว
เพราะรัฐแบบนี้ถือ มนุษย์เป็นเพียง "ฝุ่นผง"
ความจริง ยิ่งกว่า "ฝุ่นผง" เสียอีก เป็น "ใต้ของฝุ่นผง" ทีอยู่ใต้ฝ่าเท้าของรัฐแบบนี้


ในความเห็นของผม ขอพูดแบบที่ฟังดูเหมือน callous ว่า
ปัญหา "รัฐละเมิดสิทธิมนุษยชน" รวมไปถึงเรื่อง "มือเปื้อนเลือด" เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ (มีทุกรัฐ)
ปัญหาคือ จะอาศัยรัฐรูปแบบใด


รัฐเลือกตั้งนั้น แม้ในที่สุด จะหลีกเลี่ยง "มือเปื้อนเลือด" "ละเมิดสิทธิมนุษยชน" ไม่ได้ แต่ในทางโครงสร้าง ไม่ได้มีโครงสร้างที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนเป็นเนื้อแท้ เหมือนรัฐแบบไทย (อย่างที่บอกตอนต้นว่า ความจริง ไอเดียเรื่อง ละเมิดสิทธิมนุษยชน นั้นเป็นส่วนหนึ่งของไอเดียเรื่องรัฐแบบใหม่ หรือ ประชาธิปไตยสากล เอง)

ดังนั้น การที่ "ประชาธิปไตย" ปัจจุบัน ที่ดูเหมือนจะเอียงไปทางข้าง "รัฐแบบสากล" ยังมีลักษณะ "ละเมิดสิทธิมนุษยชน" นั้น ทางออก ไม่ใช่ หันกลับไปหา "ประชาธิปไตยแบบไทย" แต่คือ ผลักดันให้ รัฐที่ดูเหมือนแบบสากลนี้ มีลักษณะเป็น "รัฐแบบสากล" มากยิ่งขึ้นอีก (จนถึงที่